Φιλόδοξα έργα, καινοτόμες ιδέες, φορολογικά και οικονομικά κίνητρα και ένας ευρύτερος σχεδιασμός για μια μεγάλη αστική ανάπλαση που θα αλλάξει ριζικά την εικόνα της πρωτεύουσας, περιέχονται στην υπουργική απόφαση των 179 σελίδων που υπογράφηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτη.
Σχέδια αναπλάσεων, αλλαγές χρήσεων γης, προώθηση της επιχειρηματικότητας και μείωση της παραβατικότητας στο κέντρο της Αθήνας αποτελούν μερικά από τα δεκάδες μέτρα που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ), της κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ), που στόχο έχει την αναβάθμιση της πρωτεύουσας.
Περιοχές όπως το Εμπορικό Τρίγωνο - Κουμουνδούρου - Ψυρρή, Πλατεία Βάθης - Μεταξουργείο - Κεραμεικός, Μουσείο - Πανεπιστημίου, Πλατεία Βικτωρίας - Πλατεία Αττικής - Άγιος Παύλος θα απολαμβάνουν στο μέλλον μια σειρά φορολογικών κινήτρων για επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιώτες που επιστρέφουν στο κέντρο της πόλης. Το ΣΟΑΠ αποτελεί ένα σύνθετο πρόγραμμα δράσεων, δεσμεύοντας μια σειρά υπηρεσιών ως προς τις απαραίτητες ενέργειες υλοποίησής του. Προσεγγίζει ολοκληρωμένα την ανάπτυξη της πόλης και προβλέπει, πέραν των πολεοδομικών παρεμβάσεων, δράσεις οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα, ενώ οι παρεμβάσεις θα χρηματοδοτηθούν από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους και θα έχουν ορίζοντα υλοποίησης έως το 2021.
Στις περιβαλλοντικές προεκτάσεις, ο ΣΟΑΠ δίνει έμφαση στην απόκτηση νέων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, καθώς και στη συντήρηση, αναβάθμιση και επέκταση των υπαρχόντων, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του δικτύου των πεζοδρόμων, της αισθητικής αναβάθμισης του αστικού εξοπλισμού, καθώς και της λειτουργικής συναρμογής με τα οδικά Μαζικά Μέσα Μεταφορών και άλλα δίκτυα της πόλης. Δίνει έμφαση στην ομαλή και ποιοτική διαχείριση της καθημερινότητας, όπως σε θέματα καθαριότητας, φωτισμού, αδέσποτων ζώων, μη ρυπογόνα Μαζικά Μέσα Μεταφορών στην πόλη, δηλαδή την κίνηση πεζή και το ποδήλατο.
Για την ανάσταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας προτείνεται μεταξύ άλλων να ενταχθεί ειδικά το κέντρο της Αθήνας στις υποβαθμισμένες και φτωχές περιοχές της χώρας ώστε να έχει μεγαλύτερη χρηματοδότηση από τα κοινοτικά κονδύλια. Σχεδιάζονται, επίσης, απαλλαγές από ορισμένες κατηγορίες δημοτικών τελών, υπό προϋποθέσεις, για ειδικές κατηγορίες επιχειρήσεων σε κλάδους με έντονα προβλήματα. Σύμφωνα με το ΣΟΑΠ, προωθείται μελέτη για την παροχή κινήτρων δημιουργίας θυλάκων επιχειρηματικότητας εντός του κέντρου της Αθήνας. Οι επιχειρηματίες που θα επιστρέφουν στη συγκεκριμένη περιοχή θα δύνανται να αιτηθούν τροποποιήσεις χρήσης γης, υπαγωγή στα ειδικά κίνητρα και ενισχύσεις που θα καθοριστούν, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις προτείνεται ακόμα και παραχώρηση ακινήτων του Δήμου, κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου.
Άστεγοι και μετανάστες
«Στα εγκαταλελειμμένα κτίρια του κέντρου συγκαταλέγεται μεγάλος αριθμός κτιρίων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, που είτε παραμένουν κλειστά και αναξιοποίητα, είτε παρουσιάζουν συμπτώματα έντονης εγκατάλειψης και πολλές φορές καταλαμβάνονται από αστέγους, παράνομους μετανάστες και μετατρέπονται σε φυτώρια και καταφύγια παραβατικών ή αντικοινωνικών συμπεριφορών», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ΚΥΑ, συνδέοντας το μεταναστευτικό ρεύμα με την αύξηση των παραβατικών συμπεριφορών στο κέντρο της πόλης και την εγκατάλειψη μεγάλου μέρους του κτιριακού αποθέματος.
«Στα εγκαταλελειμμένα κτίρια του κέντρου συγκαταλέγεται μεγάλος αριθμός κτιρίων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, που είτε παραμένουν κλειστά και αναξιοποίητα, είτε παρουσιάζουν συμπτώματα έντονης εγκατάλειψης και πολλές φορές καταλαμβάνονται από αστέγους, παράνομους μετανάστες και μετατρέπονται σε φυτώρια και καταφύγια παραβατικών ή αντικοινωνικών συμπεριφορών», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ΚΥΑ, συνδέοντας το μεταναστευτικό ρεύμα με την αύξηση των παραβατικών συμπεριφορών στο κέντρο της πόλης και την εγκατάλειψη μεγάλου μέρους του κτιριακού αποθέματος.
«Η αδυναμία ανανέωσης και η συνεπαγόμενη υποβάθμιση του κτιριακού αποθέματος του κέντρου της Αθήνας οδήγησαν βαθμιαία στην εγκατάλειψη του κέντρου από τους γηγενείς κατοίκους του. Σύμφωνα με πρόσφατη καταμέτρηση της Περιφέρειας Αττικής τα εγκαταλελειμμένα κτίρια του κέντρου αριθμούν περίπου σε 400, στα οποία βρίσκουν καταφύγιο μετανάστες και τοξικομανείς», όπως επισημαίνει.
Όσον αφορά στις υγειονομικές προεκτάσεις αυτής της κατάστασης, η ΚΥΑ αναφέρει ότι «η υπερσυγκέντρωση ανθρώπων σε ετοιμόρροπα, εγκαταλελειμμένα κτίρια χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής (ύδρευση - αποχέτευση), δημιουργούν ανθυγιεινές εστίες, που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία εκατομμυρίων κατοίκων της πρωτεύουσας μετά την απομάκρυνση των οικογενειών».
Εγκληματικότητα
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι σύμφωνα με την ΚΥΑ «σήμερα, ολόκληρες περιοχές, που αποτελούν ιστορικά ορόσημα και διαδρομές της Αθήνας, χαρακτηρίζονται από απαξίωση και εξαθλίωση. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση της εγκληματικότητας / παραβατικότητας, του αριθμού των ανέργων, των αστέγων και των μεταναστών, έχει οδηγήσει σε «γκετοποίησή» τους και έχει αλλοιώσει τον κοινωνικό και πολιτισμικό τους χαρακτήρα. Πολλά από τα παραπάνω προβλήματα συνδέονται με την εκτός κλίμακας παρουσία αλλοδαπών, σε πολύ μεγάλο ποσοστό παράτυπων». Στο πλαίσιο των μέτρων για την αναβάθμιση του κέντρου της πρωτεύουσας που περιλαμβάνονται στη ΣΟΑΠ θα εξεταστεί η «πρόταση απομάκρυνσης χώρων φιλοξενίας, περίθαλψης και σίτισης αστέγων από το κέντρο της Αθήνας και διαμόρφωση γενικών και ειδικών κριτηρίων για τη χωροθέτηση χώρων φιλοξενίας, περίθαλψης και σίτισης αστέγων».
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι σύμφωνα με την ΚΥΑ «σήμερα, ολόκληρες περιοχές, που αποτελούν ιστορικά ορόσημα και διαδρομές της Αθήνας, χαρακτηρίζονται από απαξίωση και εξαθλίωση. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση της εγκληματικότητας / παραβατικότητας, του αριθμού των ανέργων, των αστέγων και των μεταναστών, έχει οδηγήσει σε «γκετοποίησή» τους και έχει αλλοιώσει τον κοινωνικό και πολιτισμικό τους χαρακτήρα. Πολλά από τα παραπάνω προβλήματα συνδέονται με την εκτός κλίμακας παρουσία αλλοδαπών, σε πολύ μεγάλο ποσοστό παράτυπων». Στο πλαίσιο των μέτρων για την αναβάθμιση του κέντρου της πρωτεύουσας που περιλαμβάνονται στη ΣΟΑΠ θα εξεταστεί η «πρόταση απομάκρυνσης χώρων φιλοξενίας, περίθαλψης και σίτισης αστέγων από το κέντρο της Αθήνας και διαμόρφωση γενικών και ειδικών κριτηρίων για τη χωροθέτηση χώρων φιλοξενίας, περίθαλψης και σίτισης αστέγων».
Αναπλάσεις πλατειών
Στο ΣΟΑΠ προβλέπεται η ανάπλαση της Πλατείας Ομονοίας, του προαύλιου χώρου του Αρχαιολογικού Μουσείου, του χώρου μεταξύ Ακαδημίας Αθηνών και Πανεπιστημίου Αθηνών (Πλ. Κωστή Παλαμά) και του προαύλιου χώρου του Πνευματικού Κέντρου της Αθήνας.
Στο ΣΟΑΠ προβλέπεται η ανάπλαση της Πλατείας Ομονοίας, του προαύλιου χώρου του Αρχαιολογικού Μουσείου, του χώρου μεταξύ Ακαδημίας Αθηνών και Πανεπιστημίου Αθηνών (Πλ. Κωστή Παλαμά) και του προαύλιου χώρου του Πνευματικού Κέντρου της Αθήνας.
Ακολουθούν οι πλατείες Αγίου Παντελεήμονα, Βικτωρίας, Βάθη, Αγίου Παύλου, Ακαδημίας Πλάτωνος, Εξαρχείων, Θεάτρου (και η Πλατεία Ξούθου), η Ανάπλαση της Πλατείας Αρχηγέτιδας και της μικρής πλατείας Θησείου απέναντι από τον σταθμό ΗΣΑΠ, η Πλατεία Μητροπόλεως και η Πλατεία Κολωνακίου.
Προβλέπεται, επίσης, η δημιουργία πλατειών σε μη απαλλοτριωμένους χώρους εντός της περιοχής του ΣΟΑΠ, όπως ο χώρος μεταξύ των οδών Ηπείρου, Μιχ. Βόδα και Ακακίου.
TA 19 ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Στόχος η επιστροφή στο κέντρο κατοίκων και επιχειρηματιών
Στόχος η επιστροφή στο κέντρο κατοίκων και επιχειρηματιών
Οι στρατηγικοί στόχοι για το κέντρο της Αθήνας όπως διαμορφώθηκαν από τη διασταύρωση των προβλημάτων, των δυνατοτήτων και των βασικών αρχών του προγράμματος είναι μεταξύ άλλων η ανάκτηση μητροπολιτικού ρόλου του κέντρου της Αθήνας, η αποτελεσματική διαχείριση του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου και των διατιθέμενων πόρων, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η χωρική και κοινωνική συνοχή. Σε αυτή την κατεύθυνση για τη στήριξη της οικονομικής βάσης, την ανάκτηση της κοινωνικής και πολιτισμικής συνοχής και την επανακατοίκηση του κέντρου, προβλέπονται 70 «ενέργειες», οι οποίες ομαδοποιούνται σε 19 άξονες και αποτελούν τα επιχειρησιακά στοιχεία:
1. Ενίσχυση επιχειρηματικότητας: Δίδεται έμφαση στην ενίσχυση των παραγωγικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων με αξιοποίηση των σημαντικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της.
2. Ενίσχυση δραστηριοτήτων κέντρου: Δίδεται έμφαση σε μέτρα και δράσεις για την ενίσχυση των βασικών οικονομικών δραστηριοτήτων του κέντρου.
3. Ενίσχυση πολιτιστικής δημιουργίας: Επανασχεδιασμός των λειτουργιών του κέντρου της πόλης με έμφαση στον ρόλο της πολιτιστικής δημιουργίας και σε πολιτικές ενίσχυσής της.
4. Αναθέρμανση αγοράς ακινήτων: Η αναθέρμανση της αγοράς των ακινήτων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αναθέρμανση της οικονομίας και στην αναζωογόνηση του αστικού ιστού.
5. Ασφαλής διαβίωση: Η ριζική αντιμετώπιση των συνθηκών της ασφαλούς διαβίωσης και της ασφαλούς επιχειρηματικής λειτουργίας στο κέντρο της Αθήνας από την αυξανόμενη εγκληματικότητα.
6. Θέματα μεταναστών: Δίδεται έμφαση σε μέτρα και δράσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων όξυνσης της εγκληματικότητας, λόγω συσσώρευσης παράνομων μεταναστών.
7. Κοινωνικές υπηρεσίες: Δίδεται έμφαση στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής μέσω δράσεων για την αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης, περίθαλψης και στέγασης απόρων.
8. Επιστροφή κατοίκων και ανάσχεση του φαινομένου εγκατάλειψης:Δίδεται έμφαση σε μέτρα και δράσεις με σκοπό την ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και την αναζωογόνησή της.
9. Αστικό τοπίο - τοπόσημα: Έμφαση στην αισθητική αναβάθμιση και ανάδειξη σημαντικών τοποσήμων του δημοσίου χώρου της πόλης που συνδέονται με τη σύγχρονη, ιδίως μεταπολεμική, ιστορία της Αθήνας.
10. Ελεύθεροι χώροι: Δίδεται έμφαση στην απόκτηση νέων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, καθώς και στη συντήρηση, αναβάθμιση και επέκταση των υπαρχόντων.
11. Ταυτότητα και branding: Ανάδειξη συγκεκριμένης χωρικής ταυτότητας σε επιμέρους περιοχές της πόλης ώστε να διαμορφωθεί μία κεντρική ιδέα για τα χαρακτηριστικά και την αστική προσωπικότητα κάθε περιοχής.
12. Καθημερινή διαχείριση: Ομαλή και ποιοτική διαχείριση της καθημερινότητας, όπως θέματα καθαριότητας, δέσποτων ζώων, γκράφιτι, στάθμευσης.
13. Κτιριακό απόθεμα: Έμφαση σε υποδειγματικές και πιλοτικές δράσεις, και περιλαμβάνουν τεχνικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ρυθμίσεις.
14. Πολεοδομικές δράσεις: Οι αντίστοιχες ενέργειες αφορούν παρεμβάσεις σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, τεχνικού και θεσμικού χαρακτήρα και κατανέμονται σε περισσότερους άξονες.
15. Βιώσιμη κινητικότητα: Δίδεται έμφαση στην βιώσιμη κινητικότητα ως συστατικό στοιχείο της περιβαλλοντικά βιώσιμης και συνεκτικής πόλης.
16. Περιβάλλον: Δίδεται έμφαση στη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου και στη βελτίωση και αναβάθμιση του υπάρχοντος πρασίνου της πόλης.
17. Σχεδιασμός: Απαιτείται αναθεώρηση των υφιστάμενων σχεδίων, όπως του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Αθήνας.
18. Ψηφιακή πόλη: Δίδεται έμφαση στην εντεινόμενη ανάγκη ανάπτυξης της ψηφιακής παρουσίας του Δήμου με σκοπό την βελτίωση της λειτουργίας του, την επαφή με τους πολίτες και τους επισκέπτες.
19. Τεχνική Υποστήριξη Υλοποίησης: Ο άξονας έχει ως αντικείμενο την τεχνική υποστήριξη της εφαρμογής του ΣΟΑΠ, αφενός σε επίπεδο ενεργειών και αφετέρου σε επίπεδο συνολικού προγράμματος.
