Σε πλήρη τροποποίηση του καθεστώτος αμοιβής των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ προχωρά το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκειμένου να εναρμονισθεί αυτό με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕ, αλλά και καλυφθούν οι υποχρεώσεις έναντι του Μνημονίου.
Ωστόσο σε πρώτη φάση, εγκαταστάσεις με ισχύ έως 500kW για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ πλην των αιολικών και έως 3MW για αιολικά, θα μπορούν να εντάσσονται στο καθεστώς σταθερής εγγυημένης τιμής (Feed in Tariff).
Βασική διαφορά με το ισχύον, είναι ότι καταργούνται οι εγγυημένες τιμές, ενώ οι παραγωγοί για την ενέργεια που προσφέρουν στο δίκτυο, αποζημιώνονται με την χονδρεμπορική τιμή, συν ένα premium. Το ύψος του, θα καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες παραμέτρους που έχουν να κάνουν με το είδος και τεχνολογία της επένδυσης, την απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου, εάν ελήφθη τραπεζικός δανεισμός κλπ.
Η δεύτερη καινοτομία είναι ότι για τα φωτοβολταϊκά τουλάχιστον, η νέα ισχύς θα εγκαθίσταται μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Συγκεκριμένα, για τις νέες φωτοβολταϊκές μονάδες, μεγαλύτερες ενός ορίου εγκατεστημένης ισχύος, το σχήμα των ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών θα εφαρμοστεί καθολικά με τη νομοθετική εφαρμογή του παρουσιαζόμενου νέου σχήματος.
Σε αρχικό στάδιο πάντως και προκειμένου να αξιολογηθεί η νέα διαδικασία, θα διενεργηθεί εντός του 2016 τουλάχιστον ένας πιλοτικός διαγωνισμός υποβολής προσφορών για τουλάχιστον το 5% της εκτιμώμενης νέας εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ για την περίοδο 2015-2016. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα, εκτιμώντας ότι η νέα εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ τα έτη 2015 και 2016 θα κυμαίνεται μεταξύ 400-500MW, η υποχρέωση αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 25MW. Η πιλοτική αυτή ανταγωνιστική διαδικασία θα διενεργηθεί για νέα Φωτοβολταϊκά έργα.
Στο νέο καθεστώς εντάσσονται όλα τα νέα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που υπογράφουν Σύμβαση Πώλησης μετά την 1η Ιανουαρίου 2016.
Ωστόσο σε πρώτη φάση, εγκαταστάσεις με ισχύ έως 500kW για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ πλην των αιολικών και έως 3MW για αιολικά, θα μπορούν να εντάσσονται στο καθεστώς σταθερής εγγυημένης τιμής (Feed in Tariff).
Βασική διαφορά με το ισχύον, είναι ότι καταργούνται οι εγγυημένες τιμές, ενώ οι παραγωγοί για την ενέργεια που προσφέρουν στο δίκτυο, αποζημιώνονται με την χονδρεμπορική τιμή, συν ένα premium. Το ύψος του, θα καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες παραμέτρους που έχουν να κάνουν με το είδος και τεχνολογία της επένδυσης, την απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου, εάν ελήφθη τραπεζικός δανεισμός κλπ.
Η δεύτερη καινοτομία είναι ότι για τα φωτοβολταϊκά τουλάχιστον, η νέα ισχύς θα εγκαθίσταται μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Συγκεκριμένα, για τις νέες φωτοβολταϊκές μονάδες, μεγαλύτερες ενός ορίου εγκατεστημένης ισχύος, το σχήμα των ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών θα εφαρμοστεί καθολικά με τη νομοθετική εφαρμογή του παρουσιαζόμενου νέου σχήματος.
Σε αρχικό στάδιο πάντως και προκειμένου να αξιολογηθεί η νέα διαδικασία, θα διενεργηθεί εντός του 2016 τουλάχιστον ένας πιλοτικός διαγωνισμός υποβολής προσφορών για τουλάχιστον το 5% της εκτιμώμενης νέας εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ για την περίοδο 2015-2016. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα, εκτιμώντας ότι η νέα εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ τα έτη 2015 και 2016 θα κυμαίνεται μεταξύ 400-500MW, η υποχρέωση αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 25MW. Η πιλοτική αυτή ανταγωνιστική διαδικασία θα διενεργηθεί για νέα Φωτοβολταϊκά έργα.
Οι αμοιβές
Σε ό,τι αφορά στο νέο σχήμα υποστήριξης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, αυτό βασίζεται στην ανάπτυξη ενός νέου μηχανισμού ενίσχυσης της λειτουργίας των μονάδων αυτών (operating aid). Ο μηχανισμός αυτός, προβλέπει προσαύξηση (premium), επιπλέον της τιμής όπως αυτή διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η προσαύξηση αυτή θα είναι εγγυημένη για το χρόνο ισχύος της στήριξης της εκάστοτε μονάδας ΑΠΕ, σε επίπεδο τεχνολογίας, ενώ είναι της μορφής μιας διαφορικής τιμής (Feed in Premium), λαμβάνοντας υπόψη τα έσοδα από τη συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Υιοθετείται δηλαδή η μορφή της κυμαινόμενης προσαύξησης σε επίπεδο τεχνολογίας ΑΠΕ (sliding premium) και όχι της σταθερής προσαύξησης (fixed premium). Ο λόγος σύμφωνα με το υπουργείο, είναι να εξασφαλίζεται αποσυσχέτιση από μελλοντικές διαφοροποιήσεις στην εξέλιξη της τιμής που θα καθορίζεται στη χονδρεμπορική αγορά, ώστε κάθε φορά να υπάρχει έλεγχος και προκαθορισμένο μέγεθος του συνολικού εσόδου που λαμβάνουν οι συγκεκριμένοι σταθμοί ΑΠΕ. Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιούνται τόσο φαινόμενα υπερ-αποζημίωσης όσο και υπο-αποζημίωσης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Επίσης, για τον υπολογισμό της ενίσχυσης λειτουργίας, θα πρέπει αρχικά να καθοριστεί το συνολικό Σταθμισμένο Κόστος της Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΚΠΗΕ) από τη συγκεκριμένη τεχνολογία, στον υπολογισμό του οποίου λαμβάνεται υπόψη και η εύλογη απόδοση κεφαλαίου. Το Σταθμισμένο Κόστος θα εξάγεται από συγκεκριμένες φόρμουλες (εξίσωση) για επενδύσεις που έγιναν χωρίς και με τραπεζικό δανεισμό αντίστοιχα.
Τέλος σημειώνεται ότι στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, οι παραγωγοί ΑΠΕ θα αποζημιώνονται με το ισχύον καθεστώς των σταθερών τιμών, καθώς δεν λειτουργεί ημερήσια αγορά, ώστε να διαμορφώνεται χονδρική τιμή.
Σε ό,τι αφορά στο νέο σχήμα υποστήριξης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, αυτό βασίζεται στην ανάπτυξη ενός νέου μηχανισμού ενίσχυσης της λειτουργίας των μονάδων αυτών (operating aid). Ο μηχανισμός αυτός, προβλέπει προσαύξηση (premium), επιπλέον της τιμής όπως αυτή διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η προσαύξηση αυτή θα είναι εγγυημένη για το χρόνο ισχύος της στήριξης της εκάστοτε μονάδας ΑΠΕ, σε επίπεδο τεχνολογίας, ενώ είναι της μορφής μιας διαφορικής τιμής (Feed in Premium), λαμβάνοντας υπόψη τα έσοδα από τη συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Υιοθετείται δηλαδή η μορφή της κυμαινόμενης προσαύξησης σε επίπεδο τεχνολογίας ΑΠΕ (sliding premium) και όχι της σταθερής προσαύξησης (fixed premium). Ο λόγος σύμφωνα με το υπουργείο, είναι να εξασφαλίζεται αποσυσχέτιση από μελλοντικές διαφοροποιήσεις στην εξέλιξη της τιμής που θα καθορίζεται στη χονδρεμπορική αγορά, ώστε κάθε φορά να υπάρχει έλεγχος και προκαθορισμένο μέγεθος του συνολικού εσόδου που λαμβάνουν οι συγκεκριμένοι σταθμοί ΑΠΕ. Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιούνται τόσο φαινόμενα υπερ-αποζημίωσης όσο και υπο-αποζημίωσης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Επίσης, για τον υπολογισμό της ενίσχυσης λειτουργίας, θα πρέπει αρχικά να καθοριστεί το συνολικό Σταθμισμένο Κόστος της Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΚΠΗΕ) από τη συγκεκριμένη τεχνολογία, στον υπολογισμό του οποίου λαμβάνεται υπόψη και η εύλογη απόδοση κεφαλαίου. Το Σταθμισμένο Κόστος θα εξάγεται από συγκεκριμένες φόρμουλες (εξίσωση) για επενδύσεις που έγιναν χωρίς και με τραπεζικό δανεισμό αντίστοιχα.
Τέλος σημειώνεται ότι στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, οι παραγωγοί ΑΠΕ θα αποζημιώνονται με το ισχύον καθεστώς των σταθερών τιμών, καθώς δεν λειτουργεί ημερήσια αγορά, ώστε να διαμορφώνεται χονδρική τιμή.
Τι λέει η ΕΛΕΤΑΕΝ
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τη νέα μεθοδολογία, θα προκύψει μείωση της αμοιβής των αιολικών κατά περίπου 5 ευρώ στη μεγαβατώρα (1.000 κιλοβατώρες), ενώ ελαφρώς ωφελημένα θα είναι τα φωτοβολταϊκά. Από την πλευρά των αιολικών πάντως, επιμένουν στην εξαίρεση τη τεχνολογίας αυτής από την προοπτική να εγκαθίστανται οι μονάδες μετά από διαγωνισμούς, κάτι που προβλέπεται και στις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση από την πλευρά των αιολικών (ΕΛΕΤΑΕΝ) αυτό που τονίζεται είναι ότι ο όποιος μηχανισμός εφαρμοστεί, δεν θα πρέπει να δυσχεράνει περαιτέρω την διείσδυση των αιολικών, η ανάπτυξη των οποίων παρουσιάζει μεγάλη υστέρηση έναντι των δεσμευτικών στόχων.
Συγκεκριμένα, η διείσδυση της αιολικής ενέργειας βρίσκεται σήμερα στο 50% του στόχου που θέτει ο νόμος 3851 και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Α.Π.Ε. για το 2014 ή στο 28% του στόχου για το 2020. Με δεδομένο ότι η αιολική ενέργεια είναι, μαζί με τα μικρά υδροηλεκτρικά, η πιο φθηνή μορφή πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα, η υστέρησή της έχει κοστίσει σημαντικά στην εθνική οικονομία. Επομένως τονίζει η ΕΛΕΤΑΕΝ, βασικός στόχος της εθνικής ενεργειακής πολιτικής οφείλει να είναι η επιτάχυνση της εγκατάσταση αιολικών πάρκων ώστε να συγκλίνει η χώρα στους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους του 2020 και να διατηρηθεί ζωντανός ο δρόμος για την επίτευξη των στόχων 2030.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τη νέα μεθοδολογία, θα προκύψει μείωση της αμοιβής των αιολικών κατά περίπου 5 ευρώ στη μεγαβατώρα (1.000 κιλοβατώρες), ενώ ελαφρώς ωφελημένα θα είναι τα φωτοβολταϊκά. Από την πλευρά των αιολικών πάντως, επιμένουν στην εξαίρεση τη τεχνολογίας αυτής από την προοπτική να εγκαθίστανται οι μονάδες μετά από διαγωνισμούς, κάτι που προβλέπεται και στις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση από την πλευρά των αιολικών (ΕΛΕΤΑΕΝ) αυτό που τονίζεται είναι ότι ο όποιος μηχανισμός εφαρμοστεί, δεν θα πρέπει να δυσχεράνει περαιτέρω την διείσδυση των αιολικών, η ανάπτυξη των οποίων παρουσιάζει μεγάλη υστέρηση έναντι των δεσμευτικών στόχων.
Συγκεκριμένα, η διείσδυση της αιολικής ενέργειας βρίσκεται σήμερα στο 50% του στόχου που θέτει ο νόμος 3851 και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Α.Π.Ε. για το 2014 ή στο 28% του στόχου για το 2020. Με δεδομένο ότι η αιολική ενέργεια είναι, μαζί με τα μικρά υδροηλεκτρικά, η πιο φθηνή μορφή πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα, η υστέρησή της έχει κοστίσει σημαντικά στην εθνική οικονομία. Επομένως τονίζει η ΕΛΕΤΑΕΝ, βασικός στόχος της εθνικής ενεργειακής πολιτικής οφείλει να είναι η επιτάχυνση της εγκατάσταση αιολικών πάρκων ώστε να συγκλίνει η χώρα στους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους του 2020 και να διατηρηθεί ζωντανός ο δρόμος για την επίτευξη των στόχων 2030.
